Czym jest atak paniki – i jak sobie z nim radzić?
Zrozumienie ataków paniki może być pierwszym krokiem do odzyskania kontroli nad własnym życiem. Wiele osób, które doświadczyły ataków paniki, przez długi czas nie wiedziało, co tak naprawdę się z nimi dzieje.
Czym jest atak paniki?
Atak paniki to nagle pojawiający się, intensywny epizod lęku, który często występuje bez wyraźnej przyczyny. Objawy są silne, a doznania bardzo fizyczne: szybkie bicie serca, trudności z oddychaniem, zawroty głowy, dreszcze, uczucie odrealnienia. Może pojawić się też paniczny strach, że "zaraz umrę" lub "stracę nad sobą kontrolę".
Objawy trwają zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut, ale pozostawiają silne wrażenie i lęk przed ich powrotem. To właśnie ten lęk przed kolejnym atakiem może prowadzić do unikania sytuacji, w których atak wystąpił wcześniej.
"Myślałam, że umieram" - Magda, 34 lata, zgłosiła się do Punktu Wsparcia Grójec po tym, jak kilka razy trafiła na SOR z objawami zawału. EKG nic nie wykazywało. "W końcu ktoś zasugerował mi, że to może być atak paniki. Nie mogłam w to uwierzyć. Czułam się, jakbym umierała" – wspomina. Dopiero rozmowa z psychologiem pozwoliła jej zrozumieć, co się dzieje, i nauczyć się reagować w taki sposób, żeby objawy nie przejmowały nad nią kontroli.
Objawy ataku paniki
Najczęstsze objawy to:
- kołatanie serca lub przyspieszone bicie
- uczucie duszności, trudności z oddychaniem
- zawroty głowy lub uczucie omdlenia
- drżenie ciała lub mrowienie
- uderzenia gorąca lub zimna
- potliwość
- uczucie "odklejenia" od rzeczywistości (derealizacja)
- silny lęk przed śmiercią lub utratą kontroli
To, co sprawia, że atak paniki jest tak przerażający, to fakt, że objawy są intensywne i często bardzo podobne do objawów poważnych chorób fizycznych.
Dlaczego się pojawiają?
Ataki paniki mogą mieć różne przyczyny. Czasem pojawiają się jako odpowiedź organizmu na przewlekły stres, traumę lub sytuacje przeciążeniowe. Mogą występować samodzielnie lub jako element zaburzeń lękowych, depresji, PTSD. U niektórych osób pojawiają się niespodziewanie, bez uchwytnego powodu. Zdarza się, że pierwszy atak paniki prowadzi do silnego lęku przed kolejnym, co może zapoczątkować tzw. "błędne koło lęku".
Jak sobie radzić w trakcie ataku paniki?
Warto znać kilka technik, które mogą pomóc w jego trakcie:
1. Oddychaj powoli. Skup się na długich, spokojnych wdechach i wydechach. Oddychaj przez nos, wypuszczaj powietrze ustami.
2. Nazwij, co się dzieje. Powiedz sobie: "To atak paniki. Minie. Jestem bezpieczny/a."
3. Zakotwicz się w rzeczywistości. Opisz na głos 5 rzeczy, które widzisz, 4 które słyszysz, 3 których dotykasz itp.
4. Rozluźnij ciało. Napinaj i rozluźniaj kolejno partie mięśni.
Co robić po ataku paniki?
Po ataku warto:
- dać sobie czas na dojście do siebie
- unikać obwiniania się
- przyjrzeć się sytuacjom, które mogły go wywołać
- rozważyć skorzystanie z pomocy psychologicznej
Czy ataki paniki da się leczyć?
Tak. Terapia psychologiczna, zwłaszcza poznawczo-behawioralna, ma wysoką skuteczność w leczeniu zaburzeń lękowych. W trakcie terapii uczysz się:
- rozpoznawać sygnały ostrzegawcze
- zmieniać myśli napędzające lęk
- stosować techniki oddechowe i relaksacyjne
- stopniowo oswajać sytuacje lękowe
Czasem lekarz może zalecić wsparcie farmakologiczne, zwłaszcza przy silnych lub częstych objawach.
Co możesz zrobić już dziś?
1. Zadbaj o sen, ruch i odpoczynek – to podstawy regulacji układu nerwowego.
2. Unikaj kofeiny i alkoholu – mogą nasilać objawy lęku.
3. Nie oceniaj siebie za to, że się boisz.
4. Naucz się technik oddechowych – np. oddychanie 4-4-6: wdech 4 sekundy, zatrzymanie 4 sekundy, wydech 6 sekund.
5. Skorzystaj z bezpłatnej pomocy psychologicznej.
Gdzie szukać wsparcia?
W Punkcie Wsparcia Grójec oferujemy:
- bezpłatne konsultacje psychologiczne
- rozmowy wspierające
- pomoc dla osób doświadczających lęku, stresu, kryzysu psychicznego
Pracujemy: